Nederland kent vele prachtige bezienswaardigheden die een bezoek meer dan waard zijn, maar Paleis Het Loo in Apeldoorn springt eruit als een ware koninklijke parel. Na een langdurige renovatie heeft dit voormalige koninklijke paleis zijn deuren weer geopend voor het publiek, en wat een spektakel is het geworden! Dit barokke meesterwerk heeft een indrukwekkende transformatie ondergaan die zowel de historische grandeur bewaart als moderne elementen toevoegt.
Inhoudsopgave
Koninklijke geschiedenis van Paleis Het Loo
Een paleis met een rijke geschiedenis
De geschiedenis van Paleis Het Loo begint in de late 17e eeuw, toen stadhouder Willem III en zijn Engelse gemalin Mary Stuart besloten een vorstelijk verblijf in het groen te laten bouwen. Van 1684 tot 1686 werd er gewerkt aan wat oorspronkelijk bedoeld was als een jachtverblijf, maar al snel uitgroeide tot een volwaardig paleis. Het terrein was niet willekeurig gekozen: het lag strategisch in een bosrijk gebied met uitgestrekte jachtgronden, precies wat de jachtliefhebber Willem III wenste.
Wat Paleis Het Loo zo bijzonder maakt, is dat het bijna drie eeuwen lang dienstdeed als woon- en werkpaleis voor leden van het Huis Oranje-Nassau. Je wandelt dus letterlijk in de voetsporen van Willem III, koningin Wilhelmina en andere royals die hier hun dagelijks leven leidden.
Elke kamer, gang en zaal draagt de sporen van verschillende generaties Oranjes, waardoor het paleis een levend geschiedenisboek is geworden met verhalen die teruggaan tot de tijd van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Van jachtverblijf tot royaal woonpaleis
Wat begon als een luxueus jachtverblijf ontwikkelde zich geleidelijk tot een van de belangrijkste koninklijke residenties van Nederland. Toen Willem III in 1689 ook koning van Engeland, Schotland en Ierland werd, kreeg Het Loo nog meer allure en internationale betekenis.
Het paleis werd uitgebreid en verfraaid om te kunnen wedijveren met andere Europese vorstenhoven. De tuinen werden aangelegd in de formele Franse stijl, geïnspireerd op Versailles, om de koninklijke status te benadrukken.
Na Willem III bleef Het Loo een geliefde verblijfplaats voor de Oranjes. Bijzonder was de periode onder koningin Wilhelmina, die een sterke band had met het paleis. Zij bracht er veel tijd door en liet er haar persoonlijke stempel op na. Tot 1975 werd Het Loo bewoond door leden van het koninklijk huis, waarna het werd overgedragen aan de staat.
Na een uitgebreide restauratie opende Het Loo in 1984 zijn deuren als museum, zodat het Nederlandse volk kon kennismaken met dit stukje koninklijke geschiedenis. Sindsdien hebben miljoenen bezoekers de kans gekregen om een kijkje te nemen in het leven achter de paleismuren, een traditie die na de recente renovatie met nog meer glans wordt voortgezet.
Vernieuwde pracht na jarenlange renovatie
De spectaculaire renovatie van Paleis Het Loo
In 2018 sloot Paleis Het Loo zijn deuren voor wat een van de meest ambitieuze renovatieprojecten in de Nederlandse museumwereld zou worden. Bijna vijf jaar lang werkten experts aan de restauratie en modernisering van het paleis. Het historische gebouw kampte met verouderde technische installaties, klimaatbeheersing die niet meer voldeed aan de eisen voor museale collecties, en een indeling die de groeiende bezoekersaantallen niet meer kon verwerken. De renovatie was dan ook geen luxe maar pure noodzaak.
Wat deze renovatie zo bijzonder maakt, is de combinatie van zorgvuldige restauratie van historische elementen en gedurfde toevoegingen. De oorspronkelijke grandeur is niet alleen behouden maar versterkt, terwijl het paleis tegelijkertijd is klaargestoomd voor de toekomst. Historische plafonds zijn in ere hersteld, authentieke kleuren teruggebracht en beschadigde ornamenten zorgvuldig gereconstrueerd.
In april 2022 heropende het paleis zijn deuren na een investering van ongeveer 123 miljoen euro, en het resultaat is werkelijk adembenemend. Wie het paleis voor en na de renovatie heeft bezocht, kan getuigen van de indrukwekkende transformatie die het heeft ondergaan.
Ontdek de nieuwe ondergrondse uitbreiding
Het meest revolutionaire element van de renovatie is zonder twijfel de nieuwe ondergrondse uitbreiding, bekend als de Bassecour. Onder de voorpleinen van het paleis is een gigantische ruimte van ruim 5000 vierkante meter gecreëerd, zonder dat dit het historische aanzicht van het paleis heeft aangetast. Deze architectonische hoogstandje verbindt de twee zijvleugels van het paleis en creëert een volledig nieuwe dimensie aan de bezoekerservaring.
In deze ondergrondse wereld vind je een indrukwekkende Grand Foyer, nieuwe expositieruimten met state-of-the-art technologie, een auditorium voor lezingen en presentaties, en een stijlvol restaurant. Het ingenieuze ontwerp laat daglicht binnenvallen via grote lichtkoepels in het voorplein, waardoor de ondergrondse ruimte licht en ruimtelijk aanvoelt. De nieuwe uitbreiding maakt het mogelijk om meer verhalen te vertellen, meer stukken uit de collectie te tonen en meer bezoekers te ontvangen.
Het is een perfecte symbiose tussen oud en nieuw, tussen behoud van erfgoed en innovatieve museale presentatie. De ondergrondse uitbreiding alleen al maakt een hernieuwde kennismaking met Paleis Het Loo de moeite waard, zelfs voor wie het paleis al eerder bezocht.
De majestueuze tuinen en architectuur
Eén van de mooiste baroktuinen van Europa
De tuinen van Paleis Het Loo zijn een verhaal apart en worden door kenners beschouwd als een van de hoogtepunten van Nederlandse tuinarchitectuur. Geïnspireerd door de grandioze tuinen van Versailles, creëerden de ontwerpers een formele baroktuin die perfect aansluit bij de symmetrie en het karakter van het paleis. De tuinen werden aangelegd in de tijd van Willem III en Mary Stuart, die beiden een passie voor tuinieren hadden. Ze staan bekend als een van de best bewaarde 17e-eeuwse baroktuinen van Europa.
Wat de tuinen van Het Loo zo bijzonder maakt, is de strakke geometrische indeling met symmetrische patronen, fonteinen en beeldhouwwerken. De Koningsfontein in het midden van de hoofdtuin spuit water tot wel 13 meter hoog – een technisch hoogstandje voor die tijd. In het voorjaar en de zomer zijn de kleurrijke parterres een lust voor het oog, met zorgvuldig aangelegde bloembedden in historische patronen.
De tuinen zijn tijdens de renovatie ook onder handen genomen en in hun oorspronkelijke glorie hersteld. Zelfs als je niet zo van paleizen houdt, zijn de tuinen van Het Loo alleen al een bezoek waard. Ze bieden een prachtig voorbeeld van hoe de 17e-eeuwse elite de natuur naar haar hand zette om macht en controle te demonstreren.
De architectonische kenmerken van het paleis
Het paleis zelf is een prachtig voorbeeld van Hollandse barokarchitectuur, waarbij Franse invloeden subtiel zijn vermengd met lokale bouwtradities. Het ontwerp van Het Loo wordt gekenmerkt door een perfecte symmetrie en evenwichtige verhoudingen.
Het hoofdgebouw bestaat uit een centraal corps de logis met twee vooruitspringende zijvleugels, die samen de typische U-vorm vormen die we kennen van veel klassieke paleizen.
De buitenkant van het paleis is relatief sober voor een koninklijk verblijf, wat goed past bij de Hollandse traditie van ingetogenheid. Het is voornamelijk opgetrokken uit baksteen, met natuurstenen accenten rond de vensters en deuren. De hoge schuiframen bieden veel lichtinval in de koninklijke vertrekken. In contrast met het relatief bescheiden exterieur is het interieur verbluffend rijk gedecoreerd, met plafondschilderingen, wandtapijten, verguld houtsnijwerk en marmeren vloeren.
Een van de meest opvallende architectonische elementen is de centrale hal, van waaruit je toegang hebt tot de diverse staatsievertrekken. Deze ruimte geeft direct een indruk van koninklijke grandeur. Tijdens de recente renovatie zijn veel van deze architectonische details zorgvuldig gerestaureerd, waardoor ze nu beter dan ooit te bewonderen zijn.
De architectuur van Het Loo vertelt het verhaal van Nederland als zeevarende natie met internationale connecties, maar ook van een land dat vasthoudt aan zijn eigen culturele identiteit.
Praktische informatie voor een koninklijk bezoek
Alles wat je moet weten voor je bezoek
Een bezoek aan Paleis Het Loo vraagt om wat voorbereiding om er het maximale uit te halen. Het paleis is te vinden op het adres Koninklijk Park 1 in Apeldoorn en is geopend van dinsdag tot en met zondag, van 10:00 tot 17:00 uur. Op maandagen is het paleis gesloten, behalve tijdens feestdagen en schoolvakanties. Het is aan te raden om vooraf tickets te kopen via de officiële website, vooral tijdens drukke periodes zoals vakanties en weekenden.
De toegangsprijzen voor Paleis Het Loo variëren, maar reken op ongeveer €19,50 tot €22,50 voor volwassenen, afhankelijk van het seizoen en eventuele extra exposities. Voor kinderen van 4 tot 12 jaar betaal je ongeveer €5, terwijl kinderen onder de 4 jaar gratis naar binnen mogen. Met een Museumkaart krijg je korting op de entreeprijs. Je toegangskaartje geeft je toegang tot het paleis, de tuinen en de tijdelijke tentoonstellingen.
Het paleis is goed toegankelijk voor mensen met een beperking, met liften en aangepaste faciliteiten. Er is een gratis audiotour beschikbaar in meerdere talen, die je meeneemt langs de hoogtepunten van het paleis en de verhalen erachter. Voor gezinnen met kinderen is er de speciale Prinsen- en Prinsessenroute, die de jongste bezoekers op een speelse manier kennis laat maken met het leven aan het hof. Vergeet niet om de volgende bezienswaardigheden in het paleis niet te missen:
- De koninklijke vertrekken van Willem III en Mary Stuart
- De appartementen van koningin Wilhelmina
- De weelderige baroktuinen met fonteinen
- De nieuwe ondergrondse expositieruimtes
- De koninklijke stallen met historische rijtuigen
De omgeving van Paleis Het Loo verkennen
Na je bezoek aan Paleis Het Loo is er nog genoeg te ontdekken in de omgeving. Apeldoorn zelf is een aangename stad met een levendig centrum vol winkels en restaurants. Het CODA Museum, dat zich richt op kunst, cultuur en design, is een interessante stop voor kunstliefhebbers. Voor een complete dag uit kun je je bezoek aan Het Loo combineren met een wandeling door het aangrenzende Paleispark, een historisch bosgebied dat oorspronkelijk deel uitmaakte van de koninklijke jachtgronden.
Iets verder weg, maar zeker de moeite waard, is Nationaal Park De Hoge Veluwe. Dit uitgestrekte natuurgebied biedt prachtige wandel- en fietsroutes door bossen, heidevelden en zandverstuivingen. In het hart van het park vind je het Kröller-Müller Museum met een indrukwekkende collectie werken van Vincent van Gogh en andere moderne meesters. Een andere interessante bestemming is Het Aardhuis, een voormalig jachtpaviljoen van Koning Willem III, gelegen in de bossen bij Apeldoorn.
Wie wat langer in de regio verblijft, kan ook een bezoek brengen aan de Hanzestad Deventer of naar de Veluwezoom rijden voor nog meer natuurschoon. Tijdens je verblijf in Gelderland zijn er naast Paleis Het Loo nog tal van andere bezienswaardigheden die je kunt ontdekken, van de Hoge Veluwe tot levendige steden als Arnhem en Nijmegen.
